इंडियन ऑईलला तेल-गॅस पाइपलाइन नव्हे तर हायड्रोजन व्यवसायातील हिस्सेदारी विकायची आहे : रिपोर्ट
स्थैर्य,नवी दिल्ली,दि ४: इंडियन ऑइल आता आपल्या हायड्रोजन प्रोड्यूसिंग सुविधेच्या माध्यमातून 10,000 कोटी रुपये वाढवण्याची योजना आखत आहे. याबद्दल माहिती असलेल्या काही लोकांनी हे सांगितले आहे. देशातील सर्वात मोठी तेल शुद्धीकरण करणारी कंपनीही सर्वाधिक हायड्रोजन तयार करते. तथापि, आता कंपनीला त्यांचे हायड्रोजन प्रोड्यूसिंग युनिट्स आणि सल्फर रिकव्हरी सुविधा त्यांच्या रिफायनरीजमधून विभक्त करण्याची इच्छा आहे. यासाठी एक स्वतंत्र युनिट तयार केले जाईल. नवीन युनिट्स मधील काही हिस्सा एक किंवा अधिक खाजगी कंपन्यांना विकला जाईल.
कंपनीने यासाठी केंद्र सरकारकडे प्रस्ताव पाठविला आहे. सरकारही यावर विचार करीत आहे. खरं तर, केंद्र सरकार इंडियन ऑईल, गेल आणि हिंदुस्तान पेट्रोलियमच्या तेल आणि गॅस पाइपलाइनमध्ये भागभांडवल विकण्याची तयारी करत होती, त्यानंतर हायड्रोजन बनवण्याच्या सुविधेवर कमाई करण्याचा विचार केला जात आहे. इंडियन ऑईल आपल्या पाइपलाइनमध्ये भागभांडवल विकण्यात रस दाखवत नाही. म्हणूनच ते हायड्रोजन सुविधेद्वारे निधी जमा करण्याचा विचार करीत आहे.
पाइपलाइन व्यवसायातून 17 हजार कोटी रुपये उभारण्याची योजना
इंडियन ऑईल, गेल आणि हिंदुस्तान पेट्रोलियमच्या पाइपलाइनमध्ये भागीदारीची विक्री करुन केंद्र सरकार 17,000 कोटी रुपये जमा करण्याच्या विचारात आहे. पुढच्या आर्थिक वर्षापर्यंत पायाभूत गुंतवणूकीद्वारे या तिन्ही कंपन्यांकडून सरकारला निधी उभा करायचा आहे. यापैकी इंडियन ऑईलच्या पाइपलाइनमधून 8,000 कोटी रुपये उभे करण्याची योजना आहे. उर्वरित रक्कम गेल आणि हिंदुस्तान पेट्रोलियमच्या माध्यमातून वाढविली जाईल.
इंडियन ऑइलच्या अधिकाऱ्यांचा असा विश्वास आहे की, हायड्रोजन प्रोड्यूसिंग सुविधेची कमाई करण्यासाठी 10,000 ते 12,000 कोटी रुपये उभे केले जाऊ शकतात. तथापि, यासाठी खासगी कंपन्यांना भरीव हिस्सा विकावा लागणार आहे.
भागभांडवल विक्रीनंतर अशी कमाई करण्याची योजना
हा भाग विकल्यानंतरही इंडियन ऑईल हायड्रोजनचे स्रोत देत राहील जेणेकरून ते हा गॅस थर्ड पार्टीला विकू शकतील. त्याचबरोबर पाईपलाईनद्वारे हायड्रोजनचे हस्तांतरण नजीकच्या औद्योगिक क्लस्टरमध्येदेखील इंडियन ऑईलद्वारे महसूल मिळविणे सुरू राहील. हायड्रोजनचा वापर खत आणि इतर औद्योगिक कामांसाठी केला जातो.
इंडियन ऑइल हायड्रोजनचे उत्पादन कसे करते
रिफायनरीजमध्ये सामान्यत: मोठ्या प्रमाणात हायड्रोजन तयार करण्याची सुविधा असते. ते मध्यम दरम्यानच्या प्रोड्यूसिंगसाठी वापरतात. तसेच उत्सर्जन मानक पूर्ण करण्यासाठी परिष्कृत इंधनातून हायड्रोजनद्वारे सल्फर काढला जातो. भारतीय तेल नैसर्गिक वायू आणि नाफ्थ्याच्या मदतीने हायड्रोजन तयार करते. इंडियन ऑइलमध्ये दरवर्षी 7,20,000 मिलियन टन हायड्रोजन तयार करण्याची क्षमता आहे.
केंद्र सरकारने राष्ट्रीय हायड्रोजन अभियान जाहीर केले आहे. इंडियन ऑईलही आता ग्रीन हायड्रोजनच्या दिशेने जाण्याची तयारी करत आहे. कंपनी भविष्यात रिटेल हायड्रोजन नेटवर्क बनविण्यावरही काम करत आहे.
