गोविंद मिल्क : विश्वासाच्या आणि समृद्धीच्या धवल क्रांतीचा गौरवशाली प्रवास !
फलटणच्या ऐतिहासिक आणि पावन भूमीत, काही दशकांपूर्वी एका सोनेरी अध्यायाची सुरुवात झाली. हा अध्याय होता दुग्ध उत्पादक शेतकऱ्यांच्या घामाला योग्य दाम देण्याचा, त्यांच्या घरात समृद्धी आणण्याचा आणि एका स्थानिक ब्रँडला जागतिक नकाशावर नेण्याचा. श्रीमंत नाईक निंबाळकर घराण्याच्या दूरदृष्टीने आणि हजारो शेतकऱ्यांच्या अथक परिश्रमातून लावलेल्या ‘गोविंद मिल्क’ नावाच्या रोपट्याचा आज एका गौरवशाली टप्प्यावर महावृक्ष झाला आहे. हा केवळ एका कंपनीचा उत्सव नाही, तर हा त्या प्रत्येक शेतकरी कुटुंबाचा उत्सव आहे, ज्यांच्या आयुष्यात ‘गोविंद’ने धवलक्रांती घडवली.
दूरदृष्टी, नियोजन आणि शेतकऱ्यांप्रति बांधिलकी
‘गोविंद मिल्क’ची स्थापना केवळ एक व्यावसायिक उपक्रम म्हणून झाली नाही, तर ती एक सामाजिक चळवळ होती. चेअरमन श्रीमंत संजीवराजे नाईक निंबाळकर यांच्या द्रष्ट्या नेतृत्वाने या चळवळीला दिशा दिली. त्यांनी ओळखले होते की, या भागातील शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावायचे असेल, तर शेतीला दुग्ध व्यवसायाची जोड देणे आवश्यक आहे. याच प्रेरणेतून ‘गोविंद’चा पाया रचला गेला.
या यशाच्या प्रवासात व्यवस्थापकीय संचालिका श्रीमंत सौ. शिवांजलीराजे नाईक निंबाळकर यांच्या काटेकोर आणि शिस्तबद्ध नियोजनाचा सिंहाचा वाटा आहे. डेअरीच्या दैनंदिन कामकाजापासून ते भविष्यातील विस्तार योजनांपर्यंत, प्रत्येक गोष्टीत त्यांची सूक्ष्म नजर आणि अचूक व्यवस्थापन दिसून येते. उत्पादन, गुणवत्ता नियंत्रण, विपणन आणि कर्मचारी कल्याण या सर्वच आघाड्यांवर त्यांनी एक आदर्श कार्यप्रणाली विकसित केली आहे. विशेषतः, ‘गोविंद’च्या विशाल कर्मचारी परिवारात हजारो कर्मचारी कामकाज करत असून त्यामध्ये महिलांना जास्तीत जास्त प्राधान्य दिले जाते. हे महिला सक्षमीकरणाचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे आणि याचे श्रेय निःसंशयपणे श्रीमंत सौ. शिवांजलीराजे यांच्या सर्वसमावेशक धोरणांना जाते.
तरुण पिढीचे प्रतिनिधी आणि संचालक श्रीमंत सत्यजितराजे नाईक निंबाळकर यांनी आपल्या आधुनिक विचारांनी आणि तंत्रज्ञानाच्या वापराने ‘गोविंद’ला नव्या उंचीवर नेले आहे. त्यांच्याच पुढाकाराने आज ‘गोविंद’ आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत मानाचे स्थान मिळवत आहे.
गुणवत्ता आणि तंत्रज्ञान: विश्वासाचा पाया
‘गोविंद’च्या यशाचे गमक त्यांच्या गुणवत्तेशी असलेल्या अविचल निष्ठेत दडले आहे. शेतकऱ्याच्या दारातून दूध स्वीकारण्यापासून ते ग्राहकाच्या हातात पिशवी देईपर्यंत प्रत्येक थेंबाची शुद्धता जपली जाते.
- अत्याधुनिक चाचण्या: दुधाचे संकलन झाल्यावर अनेक कठोर आणि वैज्ञानिक चाचण्या केल्या जातात. यामुळे दुधातील स्निग्धांश, प्रथिने आणि इतर सर्व घटक आंतरराष्ट्रीय मानकांनुसार असल्याची खात्री केली जाते.
- ट्रेसेबिलिटी तंत्रज्ञान: ‘गोविंद’ने अवलंबलेले ‘ट्रेसेबिलिटी तंत्रज्ञान’ हे ग्राहक आणि कंपनीमधील पारदर्शकतेचे प्रतीक आहे. आपण खरेदी केलेल्या दूध, तूप किंवा इतर कोणत्याही उत्पादनावरील क्यूआर कोड (QR Code) स्कॅन केल्यास, ते दूध कोणत्या शेतकऱ्याकडून आले, कोणत्या दिवशी संकलित झाले आणि त्यावर कोणत्या प्रक्रिया झाल्या, ही संपूर्ण माहिती एका क्लिकवर उपलब्ध होते. हा विश्वासच ‘गोविंद’ची सर्वात मोठी ताकद आहे.
शेतकऱ्यांच्या प्रगतीचा आधारस्तंभ
‘शेतकरी सुखी, तरच जग सुखी’ या उक्तीवर ‘गोविंद’ची गाढ श्रद्धा आहे. म्हणूनच, कंपनीने नेहमीच दूध उत्पादकांच्या हिताला सर्वोच्च प्राधान्य दिले.
- आर्थिक सहाय्य: शासनाच्या विविध योजनांचा लाभ शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ‘गोविंद’ नेहमीच पुढाकार घेते. कोट्यवधी रुपयांचे विक्रमी अनुदान थेट हजारो शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा करून ‘गोविंद’ने त्यांच्याप्रती असलेली बांधिलकी सिद्ध केली.
- पशुधन सेवा: लाखो जनावरांना मोफत आणि अत्याधुनिक पशुवैद्यकीय सेवा पुरवून शेतकऱ्यांचे आर्थिक नुकसान टाळले जाते.
- प्रशिक्षण आणि विकास: केवळ दूध खरेदी न करता, शेतकऱ्यांना दुग्ध व्यवसायाचे आधुनिक तंत्रज्ञान, चारा उत्पादन आणि जनावरांचे संगोपन यांचे प्रशिक्षण देण्यासाठी अद्ययावत पॉलिहाऊसची निर्मिती करून त्यांना सक्षम बनवले जात आहे.
राष्ट्रीय गौरव ते आंतरराष्ट्रीय भरारी
‘गोविंद’च्या कार्याची दखल राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर घेतली गेली आहे. ‘इंडियन डेअरी असोसिएशन’कडून मिळालेला ‘उत्कृष्ट डेअरी प्रकल्पाचा’ राष्ट्रीय पुरस्कार असो किंवा महाराष्ट्र शासनाचा प्रतिष्ठित ‘वसंतराव नाईक पुरस्कार’, या सर्वांनी ‘गोविंद’च्या शिरपेचात मानाचा तुरा खोवला आहे.
दुबई येथे होणाऱ्या ‘गल्फ फूड्स’सारख्या जागतिक प्रदर्शनात सातत्यपूर्ण सहभागामुळे ‘गोविंद’चे तूप, बटर, पनीर, श्रीखंड, लस्सी आणि दूध पावडर या उत्पादनांनी आखाती देशांमध्ये आपली वेगळी ओळख निर्माण केली आहे. महाराष्ट्राच्या मातीतला हा ब्रँड आता मध्य प्रदेशात विस्तारासाठी सज्ज झाला असून, भविष्यात आंतरराष्ट्रीय डेअरी ब्रँड बनण्याचे त्याचे ध्येय आहे.
आज प्रवासाचा हा महत्त्वाचा टप्पा ओलांडताना ‘गोविंद मिल्क’ने केवळ दुधाचे उत्पादन केले नाही, तर हजारो शेतकऱ्यांच्या मनात विश्वास, ग्राहकांच्या मनात शुद्धतेची हमी आणि या मातीतल्या तरुणांच्या मनात अभिमान निर्माण केला आहे. हा धवलक्रांतीचा प्रवास असाच अखंड, तेजस्वी आणि यशस्वी राहो, हीच मनःपूर्वक सदिच्छा!
– प्रसन्न दिलीप रुद्रभटे,
संपादक, दैनिक “स्थैर्य”.
