फोनपे, गुगल पे, पेटीएम किंवा युपीआय अँप वापरताय तर हे नक्की वाचा…..

दैनिक स्थैर्य | दि. २७ डिसेंबर २०२३ | फलटण | प्रसन्न रुद्रभटे | आपल्या दैनंदिन धकाधकीच्या जीवनात गुगल पे, फोन पे, पेटीएम सारख्या युपीआय पेमेंट अँप्सची रोजची सवय सर्वांना बनली आहे. तथापि, या पेमेंट अ‍ॅप्समुळे व्यवहार सुलभ होत असले तरी बारकाईने तपासणी केल्यास अशा अ‍ॅप्सचा वापर सुरु झाल्यापासून आपल्या खर्चात सूक्ष्म वाढ झाल्याचे दिसून येते; जी कदाचित अनेक मध्यमवर्गीय नागरिकांच्या आर्थिक योजनांवर शांतपणे परिणामही करत असेल..

अनावश्यक खर्चाचा थेट बजेटवर इफेक्ट

तुमच्या दैनंदिन दिनचर्येदरम्यान एक चहा ब्रेक वारंवार होत असतो. ज्या चहासाठी पूर्वी 20 ते 30 रुपये मोजावे लागत होते ते आता चहाच्या विविध प्रकारांमुळे सहजतेने 150 ते 200 रुपयांपर्यंत पोहोचले आहे. डिजीटल व्यवहारांच्या सुलभतेमुळे आपण पटकन क्युआर कोड स्पॅन करतो आणि पेमेंट करुन टाकतो. डिजीटल वॉलेटमुळे अशा अनावश्यक खर्चाला लगाम घातला जात नाही आणि याचा परिणाम महिनाअखेरीस जाणवतो.

आर्थिक नियोजनात व्यत्यय आणण्याचे धोके

बर्याच मध्यमवर्गीय व्यक्तींसाठी, मासिक खर्चाचे व्यवस्थापन करण्यासाठी सूक्ष्म नियोजन ही गुरुकिल्ली आहे. तरीही, युपीआय व्यवहारांद्वारे होणारे अवास्तव खर्च या सुव्यवस्थित आर्थिक योजनांमध्ये व्यत्यय आणू शकतात. यातून आपण काळजीपूर्वक तयार केलेले बजेटचे जहाज बुडू शकते.

रोख व्यवहारांचे मूल्य पुन्हा शोधणे गरजेचे

पूर्वी आपण पैसे खर्च करु होऊ नयेत त्यासाठी बँकेत पैसे ठेवायचो आणि गरजेनुसारच ते बँकेतून काढायचो. या पद्धतीमुळे खिशात असलेल्या रोख रक्कमेचा अंदाज घेवूनच आपण आवश्यक तो खर्च करायचो. पण युपीआय मुळे आता आपल्या बँक खात्यातील पैसा आपण सहजतेने व्यवहारात आणू शकत असल्याने अवास्तव खर्चाकडे कानाडोळा होतो. त्यामुळे पुर्वीप्रमाणे रोख व्यवहारांचे मूल्य ध्यानात घेणे गरजेचे वाटत आहे.

नेट बँकिंगच्या सुरक्षिततेची निवड

आता अनावश्यक खर्चाला आवर घालण्यासाठी पेमेंट युपीआय अ‍ॅपला वेसण घालायचे म्हटले तर आवश्यक ठिकाणी तुम्ही मागे पडाल असे अजिबात नाही. ऑनलाइन पेमेंट एक सर्वसामान्य प्रमाण बनले असताना, काही ठिकाणी ही पद्धत महत्त्वाची आहे. अशा परिस्थितीत भाडे भरणे, युटिलिटी बिले किंवा मासिक खर्च यासारख्या महत्त्वाच्या व्यवहारांचा प्रश्‍न येतो तेव्हा नेट बँकिंग किंवा तुमच्या बँकेचे अधिकृत अँप निवडून असे व्यवहार तुम्ही या नेट बँकींगद्वारे करु शकता. येथील सुरक्षिततेचे अनेक स्तर – लॉगिन पासवर्ड, ट्रान्झॅक्शन पासवर्ड आणि ओटीपी – जास्त खर्च करण्यापासून संरक्षण म्हणून काम करतात, आर्थिक व्यवहारांसाठी अधिक जागरूक दृष्टिकोनाला प्रोत्साहन देतात.

न पाहिलेल्या बँक शुल्काचे अनावरण

डिजिटल व्यवहारांच्या सुविधेच्या बदल्यात विविध बँका शांतपणे रु. 1000 ते 1500 प्रति वर्ष आपल्याकडून घेत असतात. या कपातींवर अनेकदा आपल्याकडून लक्ष दिले जात नाही, कारण त्या 10, 18 किंवा 26 रुपयांच्या लहान वाढीमध्ये होतात. या चोरीच्या कपाती कमी करण्यासाठी आणि तुमच्या कष्टाने कमावलेल्या पैशाचे रक्षण करण्यासाठी जागरूकता ही पहिली पायरी आहे.
शेवटी, डिजिटल क्रांतीने निःसंशयपणे अतुलनीय सुविधा आणली असली तरी, याच्या सवईमुळे होणार्‍या छोट्या – मोठ्या तोट्यांकडे बारकाईने लक्ष दिले पाहिजे. मध्यमवर्गाच्या आर्थिक आरोग्याचे रक्षण करण्यासाठी खर्चाकडे लक्षपूर्वक दृष्टिकोन ठेवून युपीआय व्यवहारांच्या सुलभतेमध्ये संतुलन राखणे आवश्यक आहे. आपण आर्थिक भविष्य स्वीकारत असताना, आर्थिक विवेक आणि जाणीवपूर्वक निर्णय घेण्याच्या पारंपारिक गुणांकडे दुर्लक्ष करू नये इतकेच.